កវី គយ សារុន
បុប្ផាខ្មៅ
ដែលបានជាប់លេខនៅក្នុងការប្រឡងអក្សរសាស្ត្រនៃក្រសួងអប់រំជាតិ
ជាសៀវភៅ កំណាព្យឧបទ្ទេសចំនួន២៥អត្ថបទ
បែបរិះគន់សង្គមដែលប្រកបដោយវិសមភាព និង
ខ្វះចរិយាធម៌។បទកំណាព្យសាមញ្ញៗ ទាំង២៥នោះគឺជាបទពាក្យ៧ ពាក្យ៩
និង បទកាកគតិ ហើយក៏គឺជាស្នា
ដៃដែលត្រូវបានគេស្គាល់ជាងស្នាដៃណាៗទាំងអស់របស់កវី គយ សារុន ។
កវី នូ កន
សៀវភៅអក្សរសិល្ប៍
ខ្មែរសតវត្សទី២០ របស់លោក ឃីង ហុកឌី បានកត់សំគាល់ថា លោក នូ កន
ជាអ្នកប្រើពាក្យថា “ ប្រលោមលោក ” មុនគេ សម្រាប់បកប្រែភាសាបារាំងថា
roman សំដៅដល់ប្រភេទរឿងជាពាក្យរាយធម្មតា
មិនមែនជារឿងល្បែងដែលខ្មែរយើងពីបុរាណ តែងតែសរសេរជាពាក្យកាព្យ ។
កាំង ហ្កេចអ៊ាវ ហៅ ឌុច
ភ្នំពេញ: កាំង
ហ្គេកអ៊ាវ ហៅ ឌុច កើតនៅថ្ងៃទី ១៧ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ ១៩៤២
នៅភូមិពៅវើយ ឃុំពាមបាង ស្រុកស្ទោង ខេត្តកំពង់ធំ ។
ឪពុករបស់គាត់ស្លាប់នៅក្នុងឆ្នាំ ១៩៩០
និងម្តាយរបស់គាត់នៅរស់រហូតដល់សព្វថ្ងៃ ។
អ្នកទាំងពីមានកំណើតឈាមជ័រកាត់ចិន ។
ជនជាតិខ្មែរម្នាក់ ត្រូវបានទូរទស្សន៍ CNN ជ្រើសរើសជាមនុស្សពូកែ
ភ្នំពេញ:
ជនជាតិខ្មែរម្នាក់ឈ្មោះ លោក អាគីរ៉ា
ត្រូវបានទូរទស្សដ៏ល្បីឈ្មោះរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក CNN
ជ្រើសរើសជាមនុស្សពូកែក្នុងចំណោម អ្នកកំពូល១០នាក់ ។
នេះបើតាមសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានរបស់ក្រសួងការបរទេសសហរដ្ឋ
ជូឡាឡុងកន
ភ្នំពេញ:
រៀងរាល់រាត្រី
ហ្វូងប្រជាជនថៃកកកុញមកគ្រប់ស្រទាប់វណ្ណៈនិងគ្រប់វ័យ
បានមកប្រមូលផ្ដុំគ្នាជាពួកៗនៅកណ្ដាលទីធ្លានៃព្រះរាជវាំង
ក្នុងទីក្រុងបាងកក ។
នៅក្នុងបរិយាកាសដ៏បរិសុទ្ធនៃជំនុំចំណោមមនុស្សដ៏សន្ធឹកនេះ
ពួកគេទាំងឡាយបានលើកយកគ្រែព្រះធម៌ ដោយមានអុជទៀនផង
រួចលើកអភិវន្ទកិច្ច ឧទ្ទិសទៅដល់ព្រះមហាក្សត្រ
ដ៏ជាទីគោរពស្រឡាញ់របស់គេដែលមានព្រះរោគាព្យាធិ
តាំងពីយូរណាស់មកហើយនោះ គឺព្រះអង្គ ជូឡាឡុងកន(CHULALONGKORN)
ឬព្រះរាមាទី ៥ នៃសន្តតិវង្សចក្រី ។
ជែកគី កេណ្ណឺឌី (Jackie Kennedy)
ភ្នំពេញ: ជែកគី
កេណ្ណឺឌី អូណាស៊ីស ភរិយារបស់អតីតប្រធានាធិបតីទី៣៥ នៃ
សហរដ្ឋអាមេរិក ចន អេហ្វ. កេណ្ណឺឌី នា ឆ្នាំ១៩៦១-១៩៦៣ ។
ក្រោយមកអ្នកស្រីបានរៀបការជាមួយមហាសេដ្ឋីកប៉ាល់ ជាតិហ្ក្រិកឈ្មោះ
អូណាស៊ីស ។ ជាស្ត្រីមេម៉ាយពីរដងដ៏ល្បីល្បាញបំផុត
និងត្រូវបានគេចងចាំបំផុត
ដោយសារការលះបង់របស់លោកស្រីចំពោះវិស័យសិល្បៈ និង
ដើម្បីបុព្វហេតុគ្រួសារ កេណ្ណឺឌី ។
សំរាប់ខែ្មរយើងស្គាល់អ្នកស្រីតាម សំនៀងហៅជាភាសាបារាំងថា
ហ្សាក់គីលីន ។
ញ៉ុក ថែម
ភ្នំពេញ: បណ្ឌិត
ញ៉ុក ថែម ជាអ្នកប្រាជ្ញផ្នែកអក្សរសាស្ត្រខ្មែរ និង ផ្នែកពុទ្ធសាសនា ,
ជាសាស្ត្រាចារ្យភាសាបាលី , អ្នកនិពន្ធជាភាសាខ្មែរ បាលី ថៃ និង
ជានិពន្ធនាយកទស្សនាវដ្ដី កម្ពុជសុរិយា ,
តំណាងរបស់នាយិកាពុទ្ធសាសនបណ្ឌិត្យ ,
ធ្វើការដើម្បីទាមទារយកទឹកដីពីសៀម , សមាជិកក្រុមការទូតឥណ្ឌូចិន ,
សមាជិក្រុមបកប្រែព្រះត្រៃបិដក, ស្ថាបនិកសមាគមអ្នកនិពន្ធខ្មែរ និង
បានបន្សល់ទុកស្នាដៃជាច្រើនទាំងផ្លូវលោក និង ផ្នែកផ្លូវធម៌
សម្រាប់ប្រជាជាតិខ្មែរ ។
តេង ស៊ាវពីង
ភ្នំពេញ:
ប្រទេសមួយប្រព័ន្ឋពីរ, ភាពមានបានគឺជាឧត្តមភាព,
ឆ្មាសក៏ដោយឆ្មាខ្មៅក៏ដោយ អោយតែចាប់កណ្តុរបាននោះ
គឺជាឆ្មាល្អហើយ ។ គោលការណ៍របស់យើងគឺ
ត្រូវកែប្រែអ្វីដែលមានកំហុស, ទុកឱ្យអតីតកាលកន្លងផុតទៅចុះ....
ទិត្យ វិជ្ជរ៉ាដានី
ភ្នំពេញ:
ជាតារាឯកភាពយន្តដ៏មានឈ្មោះល្បីនាអំឡុងចុងទសវត្សរ៍ទី៦០ និង
ដើមសតវត្សរ៍ទី៧០ នាងវិជ្ជរ៉ាដានី
ធ្វើឱ្យគេដិតដក់ក្នុងអារម្មណ៍ខ្លាំង
គឺលើរង្វង់ភក្ត្រដ៏ស្រស់ផូរផង់ រង្វះមាត់ញញឹមដ៏មានមន្តស្នេហ៍
ថ្ពាល់ខួចទាំងសងគួរឱ្យស្រឡាញ់ ។ អំពីកាយវិការសម្តែងវិញគឺរស់រវើក
សមរម្យ ហាក់គ្មានទើសទាស់កន្លែងណាមួយឡើយ ។
នូ ហាច
ភ្នំពេញ: “
រទេះភ្លើងបោលលឿនដូចព្យុះកាត់ព្រៃខ្លុងនិង ព្រេច
រត់ឆ្លងអូរហើយជ្រែកពុះជើងភ្នំដោយបញ្ចេញសន្ធឹកខ្ទ័ររំពង
ធ្វើឱ្យរញ្ជួយផែនពសុធា ។
បន្តិចក្រោយមក យាននោះក៏បើកផុតជួរភ្នំ និង ព្រៃស្ងាត់អស់ ហើយបើប្រសិនជាគេអើតតាមបង្អួចនៃទូរណាមួយទៅ គេនឹងបានឃើញវាលស្រែដ៏មានភ្លឺខ្មៅប្រផេះខ្វែងជាក្រឡាចត្រង្គ ប្រកបដោយកិរិយាចេះរត់ថយក្រោយវិញ ។
បន្តិចក្រោយមក យាននោះក៏បើកផុតជួរភ្នំ និង ព្រៃស្ងាត់អស់ ហើយបើប្រសិនជាគេអើតតាមបង្អួចនៃទូរណាមួយទៅ គេនឹងបានឃើញវាលស្រែដ៏មានភ្លឺខ្មៅប្រផេះខ្វែងជាក្រឡាចត្រង្គ ប្រកបដោយកិរិយាចេះរត់ថយក្រោយវិញ ។
ប៉ាក់ ជុងហ៊ី
ភ្នំពេញ:
ជើងខ្លាំងដែលបានផ្លាស់ប្តូរកូរ៉េខាងត្បូងឲ្យក្លាយទៅជាមហាអំណាច
សេដ្ឋកិច្ចមួយ នៅចុងខែវិច្ឆិកាឆ្នាំ១៩៧៤ ប្រធានាធិបតីប៉ាក់ ជុងហ៊ី
បានធ្វើជាអធិបតីនៅក្នុងពិធីលាងសាយភោជន៍នាពេលល្ងាចនៅឯកន្លែង
វាយកូនគោលមួយកន្លែងនាភាគខាងជើងទីក្រុងសេអ៊ូល។
ប៊្រូសលី (Bruce Lee) ហៅលី ស៊ាវឡុងៈ
ភ្នំពេញ:
ដោយមិនប្រើប្រាស់អ្វីក្រៅពីដៃ ជើងនិងភាពរហ័សរហួន
គេបានប្រែក្លាយរាងកាយ
ដ៏តូចល្អិតទៅជាអ្នកប្រយុទ្ធដ៏មាំមួនម្នាក់សតវត្សរ៍មុននេះ
មិនមែនជាសតវត្សរ៍ដ៏ល្អសម្រាប់ប្រជាជនចិនទេ ។
បន្ទាប់ពីត្រូវគ្របដណ្ដប់អស់រយៈពេល ២០០០ ឆ្នាំ
នៅក្នុងទស្សនៈវិជ្ជាមួយនិង វិទ្យាសាស្ដ្រមួយពីអតីតកាលរួចមក
ចិនបានចំណាយពេលអស់ ១០០
ឆ្នាំនៅក្នុងការឈ្លានពានគ្នានិងការពុះបំបែកជាផ្នែកៗ
ហើយដែលប្រវត្តិទាំងនេះត្រូវបានគេបង្រៀននៅលោកខាងលិច ។
ប្រឈមមុខនឹងបញ្ហានេះដែរ
លទ្ធិកុម្មុយនិស្ដក៏បានខ្ទប់ជិតអស់មិនឲ្យអ្វីៗ
ធ្លាយចេញមកក្រៅឡើយ ។
ព្រះចៅ ភូមិពល អាឌុលយ៉ាដេត
ភ្នំពេញ:
ព្រះចៅ ភូមិពល អាឌុលយ៉ាដេត ( Bhumibol Adulyadej )
គឺជាមហាក្សត្រដ៏មានប្រជាប្រិយភាពបំផុតរបស់ប្រទេសថៃ
បានឡើងសោយរាជ្យនាថ្ងៃទី ៩ មិថុនា ១៩៤៦
ក្រោយពីការសោយទីវង្គតដែលមិនអាច ពន្យល់បានរហូតមកដល់សព្វថ្ងៃនេះ
នៃព្រះរាមរបស់ព្រះអង្គព្រះនាម អាណាន់ដា ម៉ាហ៊ីដុល (Ananda Mahidol)
ដែលត្រូវគេធ្វើឃាតដោយបាញ់នឹងគ្រាប់កាំភ្លើងនៅក្នុងព្រះរាជដំណាក់ ។
ព្រះចៅអធិរាជហ៊ីរ៉ូហ៊ីតូ
ភ្នំពេញ:
ហ៊ីរ៉ូហ៊ីតូ ជាព្រះចៅអធិរាជទី១២៤របស់ប្រទេសជប៉ុន
ប៉ុន្តែជាព្រះមហាក្សត្រឈរជួរទី១មួយដែលគ្រងរាជបល្ល័ង្កបានយូរ
ជាងគេបំផុត។
ព្រះអង្គគ្រងរាជបល្ល័ង្កចាប់ពីឆ្នាំ១៩២១ដែលពេលនោះព្រះអង្គ
បានក្លាយជារាជានុសិទ្ធិដោយសារបិតាមានជំងឺហើយព្រះអង្គបានចូលទីវ
ង្គតនៅឆ្នាំ១៩៨។
ព្រះអង្គបានឡើងគ្រងរាជបល្ល័ង្កជាផ្លូវការនៅឆ្នាំ១៩២៦
ដោយបានយកព្រះនាមជាផ្លូវការថាសូវា (Showa) ដែលបកប្រែមកមានន័យថា
“សន្តិភាពដែលភ្លឺចិញ្ចែង។
ព្រះបាទអង្គឌួងដ៏ឆ្នើមនៃជាតិខ្មែរ, ម្ចាស់វណ្ណកម្ម “កាកី” (១៧៩៦-១៨៦០)
ភ្នំពេញ: ព្រះបាទ
អង្គឌួង / អង្គដួង ជាក្សត្ររក្សាសីលយ៉ាងខ្ជាប់ខ្ជួន
ទ្រង់ប្រកបដោយធម៌ និង ប្រតិពលក្នុងរាជកិច្ច , រាជកវីនិពន្ធ
និងជាពុទ្ធសាសនិកដ៏ឆ្នើមនាសម័យឧដុង្គមានជ័យ
។ក្នុងចំណោមវណ្ណកម្មអក្សរសិល្ប៍របស់ព្រះអង្គ,
កូនខ្មែរជំនាន់ក្រោយមិនអាចភ្លេចបានទេនូវព្រះរាជនិពន្ធ “ច្បាប់
ស្រី” និងរឿង “កាកី” ដែលជាវណ្ណកម្មដ៏អស្ចារ្យ ។
ព្រះភិក្ខុ ធម្មបាល ខៀវ ជុំ
ភ្នំពេញ:
“ចំពោះជាតិ៖ ក្រៅអំពីឯករាជ្យទៅ ត្រូវព្យាយាមធ្វើការគ្រប់យ៉ាង
ដើម្បីអោយបានទៅជាអារ្យជាតិ ទាំងនយោបាយ, ទាំងសេដ្ឋកិច្ច,
ទាំងសង្គមកិច្ច និង វប្បធម៌ ។ ចំពោះពុទ្ធសាសនា៖ ក្រៅអំពីការសិក្សា,
ការប្រតិបត្តិ និង ការផ្សាយ ត្រូវធ្វើអោយបានស្អាត អោយបរិសុទ្ធ ។
ធម្មបាលខ្ញុំចូលចិត្តថា ព្រះរាជបល្ល័ង្ក
គឺជាព្រះមួយព្រះអង្គរបស់ជាតិ,
ជាព្រះដែលជាតិត្រូវធ្វើសក្ការៈបូជាទាំងអស់គ្នា
មិនមែនជាព្រះសម្រាប់ជនម្នាក់ៗ ឬ មួយពួកៗស្វែងរកប្រយោជន៍ទេ” ។
ព្រះរាជសម្ភារ-ធម្មរាជកវីបណ្ឌិត វិនាសព្រោះស្នេហ៍
ភ្នំពេញ:
ព្រះរាជសម្ភារ ជារាជកវីបណ្ឌិតពុទ្ធសាសនិក ឬនិយាយឲ្យងាយស្តាប់
គឺជាអ្នកប្រាជ្ញអក្សរសាស្ត្រខ្មែរដែលមានខ្សែស្រឡាយជាស្តេច ។
ព្រះអង្គទ្រង់ចេះស្ទាត់នូវព្រះត្រៃបិដក ជំនាញទាំងគតិលោក និង
គតិធម៌
ហើយបានបន្សល់ទុកនូវស្នាដៃប្រកបដោយគតិបណ្ឌិតសម្រាប់ជាតិខ្មែរ ។
ជាអកុសល ព្រះធម្មរាជបណ្ឌិត
មានដោយកម្រក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រខ្មែរអង្គនេះ
ត្រូវទទួលនូវការវិនាសអន្តរាយយ៉ាងទារុណក្រោមអំណាចនៃសេចក្តីស្នេហា ។
ព្រេម ទីនស៊ូឡាណុន ជានរណា
ភ្នំពេញ: “
នៅក្នុងការប្រណាំងសេះ ពួកគេចេញមកពីប្រភពតែមួយ
ហើយម្ចាស់ប្រភពជាម្ចាស់សេះ ។ អ្នកជិះសេះចេញមកជិះសេះពេលប្រណាំង
ប៉ុន្តែពួកគេមិនមែនជាម្ចាស់សេះទេ ។ វាជារឿងងាយយល់ណាស់ ” ។
ភិរម្យភាសាអ៊ូ ហៅ ក្រម ង៉ុយ
ភ្នំពេញ: ភិរម្យភាសាអ៊ូ ហៅ ក្រម ង៉ុយ មិនទាន់មានអ្នកជំនួសក្រម ង៉ុយ ឬ ព្រះភិរម្យភាសា អ៊ូ ហៅ ង៉ុយ ឬ តាង៉ុយ
ជាខេមរៈកវីប្រិយជាពុទ្ធសាសនិក
ត្រូវបានប្រជាជាតិខ្មែរស្គាល់និងចងចាំអស់រយៈកាលជិតមួយសតវត្សរ៍
មកហើយ
ក៏នៅតែរក្សាបានប្រជាប្រិយនិងឥទ្ធិពលនៅក្នុងស្មារតីខ្មែរតាមរយៈ
កម្រងពាក្យប្រៀនប្រដៅរបស់គាត់ដែលមានដើមកំណើតជាកំណាព្យចំរៀងសាដៀវហើយរហូតមកដល់ពេលនេះមិនទាន់មានកវីណាម្នាក់អាចជំនួសលោកបាននៅឡើយ ។
No comments:
Post a Comment